Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου 2009

Επισκέψεις συγγραφέων σε σχολεία

Μα είναι δυνατόν να καλούν ένα συγγραφέα σε σχολείο και να του ζητούν να πληρώσει ο ίδιος το ταξί του; Το χειρότερο είναι ότι, όταν αυτός ο συγγραφέας αρνείται να πληρώσει, απευθύνονται σε άλλον συγγραφέα! Μα ποιος συγγραφέας επιτέλους είναι πρόθυμος να πληρώσει μέχρι και το ταξί του, προκειμένου να... εξασφαλίσει αυτή την χωρίς προσωπικό κέρδος πρόσκληση; Νομίζω πως μόνο όταν οι Έλληνες συγγραφείς θα αμείβονται διά νόμου για τις επισκέψεις τους στα σχολεία, υπάρχει ελπίδα να τύχουν του απαιτούμενου σεβασμού.

6 σχόλια:

maria είπε...

Κυρία Μάστορη, έχετε απόλυτο δίκιο να διαμαρτύρεστε. Μακάρι να μου πλήρωναν τη μπέιμπι-σίττερ, τη βενζίνη μου, την ώρα που χάνω ψάχνοντας απεγνωσμένα τους οδικούς χάρτες, ψάχνοντας για πάρκινγκ στο χάος των δρόμων….πολλά θα ζητούσα, αν μπορούσα! Γιατί και εγώ έχω στόματα να ταϊσω, αυτοκίνητο να ποτίσω, ψυγείο να γεμίσω. Άλλα για έναν συγγραφέα, η μεγαλύτερη χαρά και το μεγαλύτερο κέρδος είναι ακριβώς αυτή η επαφή με παιδιά. Το προσωπικό κέρδος δεν είναι χρηματικό, είναι πνευματικό – ένα πρωινό γεμάτο γουρλωμένα, ενθουσιασμένα μάτια, εύστοχες ερωτήσεις και αναζητήσεις βαθιά μέσα στη θάλασσα της λογοτεχνίας (και μέσα στο δικό μας μυαλό, στους δικούς μας χαρακτήρες, στη δική μας ψυχή). Είμαι σίγουρη πως αν καλούσαν την Καλομοίρα και δεν είχε τρόπο να επισκεφθεί το σχολείο, θα της πλήρωναν το ταξί! Όμως, εμείς οι συγγραφείς δουλεύουμε πολλοί από καλοσύνη και αγάπη προς τα παιδιά, ελπίζοντας πως κάτι από τα δικά μας λόγια θα περάσει κάπου στο λαβύρινθο του μυαλού τους. Για μας είναι και μια καλή προώθηση της δουλειάς μας από τη στιγμή που οι εκδοτικοί οίκοι δεν προωθούν ιδιαίτερα τους μικρούς συγγραφείς (σαν εμένα). Αυτή η καλοσύνη, βέβαια, δεν πρέπει να εκμεταλλεύεται. Και στην Αμερική που έκανα εννέα συνεχόμενες παρουσιάσεις του Αμερικάνικου βιβλίου μου σε ένα δημοτικό σχολείο, δεν μου προσέφεραν ΟΥΤΕ ΕΝΑ ΝΕΡΟ. Άλλα μέχρι που να νομιμοποιηθεί μια τέτοια αμοιβή προς τους αδικημένους κάτα τ’ άλλα συγγραφείς, ας δείξουμε και εμείς σεβασμό προς το έργο μας…δηλαδή προς την αγάπη για τα παιδιά, την αγάπη για την λογοτεχνία…
Με εκτίμηση,
Μαρία Ρουσάκη

Εύα Μάστορη είπε...

Επειδή αυτό που κάνετε εσείς οι νέοι συγγραφείς τώρα(αφιλοκερδώς να προωθείτε τη φιλαναγνωσία στα σχολεία) το κάνουμε εδώ και τριάντα χρόνια εμείς οι παλιοί, επίτρεψέ μου, Μαρία, να σου πω ότι οι συγγραφείς που επισκέπτονται σχολεία χωρίς "απαιτήσεις" εδραιώνουν την πεποίθηση εκείνων που θεωρούν ότι οι επισκέψεις αυτές γίνονται μόνο και μόνο για την προσωπική προώθηση της δουλειάς αυτών των συγγραφέων.

Μάνος Κοντολέων είπε...

Η γνωριμία μιας τάξης με έναν συγγραφέα εντάσσεται μέσα στα πλαίσια της αισθητικής αγωγής των παιδιών. Αγωγής που η Πολιτεία είναι (ή θα έπρεπε να είναι) υποχρεωμένη να την προσφέρει στους μαθητές.
Ο συγγραφέας το πρώτο που πρέπει να προσέχει είναι να γράφει όσο γίνεται πιο καλά βιβλία. Και αυτό για να το πετύχει θα πρέπει να διαθέσει και τον απαραίτητα χρόνο (που δεν είναι λίγος).
Και ο συγγραφικός χρόνος είναι κυρίως χρόνος μοναξιάς, περισυλλογής και ενδοσκόπησης).
Αν κάποιο σχολείο αποφασίσει να ζητήσει από ένα συγγραφέα να το επισκεφτεί, θα πρέπει πρώτα απ΄ όλα να τον έχει γνωρίσει μέσα από τα βιβλία του.
Και στη συνέχεια με γνώση της αξίας του χρόνου που θα ζητήσει από τον συγγραφέα να αφιερώσει στην τάξη, θα πρέπει να έχει φροντίσει την κάλυψη των εξόδων μετάβασης (και αν είναι σε άλλη πόλη -και διαμονής). Αυτό είναι το λιγότερο. Το ελάχιστο. Το σωστό θα ήταν να υπάρχει και μια μικρή -σχεδόν συμβολική- αμοιβή.
Όλα αυτά θα πρέπει να τα καλύπτει η πολιτεία. Κατά κάποιο τρόπο το κάνει μέσα από τα προγράμματα του ΕΚΕΒΙ.
Τώρα τα υπόλοιπα που αναφέρει η κυρία Ρουσάκη, ας μου επιτραπεί να τα αμφισβητήσω εν μέρει. Η επαφή πάντα είναι πολύτιμη και για τον συγγραφέα, αλλά αλίμονο αν ένας συγγραφέας Π. Λ. θα έπρεπε να συναντά παιδιά για να γράφει καλά και να επαναφορτίζει τις μπαταρίες -τότε η Πηνελπόπη Δέλτα όσα έγραψε θα ήταν για πέταμα και τα παραμύθια του Άντερσεν για τα σκουπίδια.
Η επαναφορτήσεις σε άλλα εργαστήρια της ψυχής και του νου γίνονται.

maria είπε...

Συμφωνώ απολύτως πως είναι το λιγότερο που μπορούν να προσφέρουν σε έναν συγγραφέα που καλούν σε σχολείο. Όμως, εδώ και πολλά χρόνια διατηρείτε αυτή η νοοτροπία για τις σχολικές επισκέψεις - άλλα δεν είμαι σε θέση να έχω απαιτήσεις, δυστυχώς. Αν είχα την εμπειρία σας, τότε ίσως θα μπορούσα. Είναι ένα δίλημμα. Πως μπορούμε να εξασφαλίσουμε τις απαιτήσεις αυτές χωρίς να θιγόμαστε; Συν τοις άλλοις, τα περισσότερα δημόσια σχολεία δεν έχουν χρήματα για να υποστηρίξουν προγράμματα επισκέψεων. Έτσι όπως έχει δημιουργηθεί το καθεστώς των σχολικών επισκέψεων, οι συγγραφείς από μόνοι τους δεν μπορούν να απαιτήσουν πολλά. Η προσπάθεια πρέπει να είναι συλλογική και οργανωμένη, με την υποστήριξη του νόμου, του Κύκλου ή του ΕΚΕΒΙ, όπως πολύ σωστά αναφέρατε, κ. Κοντολέον. Επιπλέον θα ήθελα να προσθέσω κάτι που ίσως παρεξηγήθηκε: προσωπικά μου αρέσουν οι σχολικές επισκέψεις, με γεμίζουν με χαρά και έμπνευση. Ο κάθε συγγραφέας εμπνέεται από διαφορετικά ερεθίσματα και έχει διαφορετικούς τρόπους γραφής και περισυλλογής. Αλίμονο αν ήταν όλοι ίδιοι. Στον χώρο που βρισκόμαστε, η κάθε προσπάθεια ενός συγγραφέα παιδικών βιβλίων να κάνει καλά τη δουλειά του είναι σεβαστή.

Μάνος Κοντολέων είπε...

Ασφαλώς, αγαπητή μου κ. Ρουσάκη, ο κάθε συγγραφέας είναι ελεύθερος να επιλέγει τους τρόπους που τροφοδοτούν το ταλέντο του. Και σε σχέση με τις επισκέψεις μας σε σχολεία, εγώ θα πρόσθετα πως είναι απαραίτητες μιας και μας κρατούν σε επαφή με τον τρόπο σκέψης και πράξης ατόμων που οι ηλικίες τους απέχουν πολύ από τις δικές μας. Αλλά αυτό δε σημαίνει πως -ακομά και οι νέοι όπως εσείς- δε θα πρέπει να απαιτούμε να σέβονται το χρόνο μας. Και όχι να αισθανόμαστε πως θα φέρουμε τους εαυτούς μας σε δύσκολη θέση αν ζητήσουμε τα αυτονόητα.
Ας είναι. Μεγάλο θέμα που για χρόνια κρατά. Το ΕΚΕΒΙ έχει ανοίξει τον δρόμο (από τον Κύκλο μην περιμένετε, μιας και διαθέτει ελάχιστους πόρους και ακόμα πιο λίγες δυνατότητες).
Προσωπικά στις διάφορες προσκλήσεις που μου γίνονται, τους ενημερώνω για το πρόγραμμα του ΕΚΕΒΙ και τους ζητώ να εντάξουν την πρόσκλησή τους σε αυτό.
Δεν είναι τα 120 ευρώ που δεν τα έχει κανείς ανάγκη (αλλά και που μπορεί να τα έχει -δεν είναι ντροπή), είναι κυρίως το πέρασμα μέσα στη συνείδηση του κοινού πως η πολιτεία προσφέρει κάτι.

aspa είπε...

ψάχνω έναν συγγραφέα να καλέσω στο σχολείο μου και να εμπνεύσω τη φιλαναγνωσία στα παιδιά..αλλά μάλλον είστε όλοι εκτός πραγματικότητας και θα μείνετε στα νησιά των μακάρων να διαβάζετε μόνοι σας τα βιβλία σας......τώρα που δεν υπάρχει εκεβι και τα σχολεία δεν έχουν χρήματα....αντιλαμβάνεστε την ύβρη σας;